นิทานชาดก ผลชาดก : เตือนแล้วนะ! อย่ากินมะม่วง

นิทานชาดก ผลชาดก

เหตุที่ตรัสชาดก ผลชาดก : มีอุบาสกในเมืองสาวัตถีคนหนึ่งได้นิมนต์พระพุทธเจ้าและหมู่พระภิกษุสงฆ์ไปยังสวนของตน เมื่อได้ถวายของขบฉันแล้ว จึงหันไปสั่งกับคนสวนของเขาว่าให้พาพระภิกษุทั้งหลายเที่ยวชมสวนและถวายผลไม้ต่างๆแก่ท่านด้วย คนเฝ้าสวนรับคำ แล้วพาภิกษุสงฆ์เที่ยวไปในสวนดูต้นไม้และผลไม้ด้วยความชำนาญ จนพระต่างพากันชื่นชมโจษขาน พระพุทธเจ้าจึงเล่าให้ฟังว่า คนที่ชำนาญในการดูผลไม้นั้นไม่ได้มีแค่เพียงท่านนี้ แม้ในอดีตก็เคยมีมาแล้ว

ในอดีตกาล  เมื่อพระเจ้าพรหมทัตครองราชสมบัติในนครพาราณสี

มีพ่อค้าเกวียนคนหนึ่งบรรทุกเกวียนห้าร้อยเล่มออกไปค้าขายยังต่างเมืองพร้อมกับลูกน้องอีกหลายร้อยคน ครั้งหนึ่งต้องเดินทางไกลผ่านป่าแห่งหนึ่ง ในขณะที่อยู่ชายป่า เขาได้บอกกับลูกน้องว่า

“เดี๋ยวเราจะต้องเดินทางเข้าป่าแล้ว ในป่ามีผลหมากรากไม้จำนวนมากที่มีพิษ หากผลไม้ต้นไหนที่พวกเจ้าไม่เคยกินหรือเห็นผิดสังเกต ให้มาถามเราก่อนนะ”

“ครับ หัวหน้า” ลูกน้องต่างก็เชื่อฟัง

และในไม่ช้าไม่นาน ลูกน้องคนหนึ่งก็วิ่งมาหาหัวหน้าพ่อค้าเกวียน

“หัวหน้า ตรงโน้นมีต้นมะม่วงสุกเต็มต้นเลย ท่านลองไปดูสิครับ ลูกโตน่ากินชะมัด”

เมื่อพ่อค้าเกวียนไปดูแล้วก็บอกว่า

“นี่ไม่ใช่มะม่วง มันคือต้นกิงผลพฤกษ์ เป็นผลไม้พิษ มีพิษร้ายแรง พวกเจ้าอย่ากินเข้าไปเชียวนะ”

บรรดาลูกน้องได้ยินเช่นนั้น ก็ไม่มีใครแตะต้องผลไม้นั้นเลย ทุกคนกินแต่อาหารของตนที่เตรียมมา แล้วก็พากันพักผ่อน

รุ่งเช้า พวกชาวบ้านพากันมาดู สำคัญว่ากลุ่มพ่อค้าเกวียนกลุ่มนี้คงนอนตายแล้วเป็นแน่เพราะกินผลไม้นั้น หมายใจจะฉกฉวยเอาสินค้าไปเป็นของตน แต่ปรากฏว่า

“อ้าว! พวกท่าน ยังสบายดีกันอยู่หรือ”

“เอ๊ะ! ท่านถามอะไรแปลกๆ” เด็กหนุ่มในกลุ่มพ่อค้าเกวียนตอบ “ก็สบายดีน่ะสิ จะให้เป็นอะไรล่ะ”

“พวกท่านไม่ได้กินมะม่วงที่ต้นโน้นหรอ” ชาวบ้านถาม

“อ๋อ หัวหน้าเราบอกไม่ใช่มะม่วง มันเป็นผลไม้พิษ” เด็กหนุ่มอีกคนตอบ ก็พอดีหัวหน้าเดินมา

“ท่านรู้ได้อย่างไรว่านี่ไม่ใช่มะม่วง” ชาวบ้านหันมาถามหัวหน้าพ่อค้า

“รู้สิ ดูไม่ยาก” หัวหน้าตอบพร้อมกับยิ้มนิดๆ แล้วย้อนถาม “พวกท่านก็รู้ไม่ใช่หรือ… ต้นไม้นี้ต้นไม่โต คนขึ้นได้ไม่ยาก แล้วก็อยู่ไม่ไกลจากหมู่บ้าน ถ้าเป็นผลไม้ที่กินได้ ลูกโตๆ แบบนี้ ไม่มีทางเหลือมาถึงเราหรอก”

“ดูท่าทางพวกท่านคงผิดหวังกับพวกเรามากสินะ เพราะทุกครั้งที่มีพ่อค้าผ่านมาทางนี้ แล้วกินผลไม้นี้เข้าไป สุดท้ายก็ตาย แล้วพวกท่านก็ขนข้าวของไปเป็นของตัวเอง” หัวหน้าพ่อค้าบอกต่อ อย่างมองทะลุปรุโปร่ง

“เอาละวันนี้พวกเราไปก่อน ไว้พวกท่านรอพ่อค้ากลุ่มใหม่ที่เห็นแก่กินมาก็แล้วกัน” พ่อค้ากล่าวลาแล้วนำขบวนเกวียนเดินจากไป

ข้อคิดจากชาดก : ผลชาดก
อาหารที่ดูน่ากิน มีสีสันและกลิ่นหอมเย้ายวน หากปรากฏว่าไม่มีคนกิน ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่ามันไม่ปลอดภัย อย่าเพิ่งรีบด่วนกินเข้าไป อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต

ประชุมชาดก
บริวารพ่อค้าเกวียน ได้เกิดเป็น พุทธบริษัท

พ่อค้าเกวียน ได้เกิดเป็น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า

นิทานชาดก ผลชาดก