เหตุที่ตรัสชาดก นันทชาดก : ทรงปรารภพระภิกษุที่อยู่กับพระสารีบุตร ที่มีความประพฤติแปลกคือเมื่ออยู่ในที่หนึ่งบางครั้งทำตัวเหมือนทาส ว่านอนสอนง่าย เข้าใจคำสั่งสอน แต่เมื่อไปอยู่อีกที่หนึ่ง กลับกลายเป็นคนถือตัวจัด ไม่ฟังคำสั่งสอน พระสารีบุตรไม่เข้าใจอัธยาศัยนี้จึงเข้าไปถามพระพุทธเจ้า พระพุทธเจ้าตรัสว่าไม่เพียงแต่ในชาตินี้เท่านั้นที่พระรูปนั้นมีความประพฤติแบบนี้ แม้ในชาติก่อนๆก็เช่นกัน แล้วจึงเล่าเรื่องในอดีต
ในอดีตกาล เมื่อพระเจ้าพรหมทัตครองราชสมบัติในนครพาราณสี
เศรษฐีแก่คนหนึ่งมีภรรยาสาวสวย และมีลูกชายด้วยกันหนึ่งคน ต่อมาเขาคิดว่าตัวเขานั้นแก่แล้วคงจะตายไปก่อนภรรยา เมื่อเขาตายไป ภรรยาอาจไปมีสามีใหม่ แล้วเอาทรัพย์สมบัติทั้งหลายไปใช้จ่ายจนหมดสิ้น ไม่มีทางที่จะถึงมือลูกชายแน่นอน ดังนั้นเขาจึงคิดที่จะฝังทรัพย์สินของเขาไว้ ว่าแล้วก็ชวนทาสในเรือนคนหนึ่งชื่อว่า นันทะ ให้แบกเอาทรัพย์สินเงินทองจำนวนมากมายไปฝังไว้ ณ ที่แห่งหนึ่งแล้วสั่งไว้ว่า
“ถ้าเราตายไป จงบอกขุมทรัพย์นี้ให้กับลูกชายเรา”
อยู่มาไม่นาน เขาก็ล้มป่วย และสิ้นชีวิตลง
ฝ่ายลูกชายก็เจริญเติบโตขึ้นโดยลำดับ จนกระทั่งเป็นหนุ่ม แม่จึงเรียกมาแล้วเล่าว่า
