นิทานชาดก นฬปานชาดก : ต้นอ้อ กลวง ด้วยแรงอธิษฐาน

นิทานชาดก นฬปานชาดก

เหตุที่ตรัสชาด นฬปานชาดก : ทรงปรารภถึงต้นอ้อที่กลวงทะลุตลอดทั้งลำว่าเป็นเพราะการตั้งสัจจะอธิษฐานเมื่อพระองค์ยังเป็นพระโพธิสัตว์

ณ ป่าใหญ่แห่งหนึ่ง มีผีเสื้อน้ำอาศัยอยู่ในสระโบกขรณีใหญ่ ผีเสื้อน้ำตนนี้ดุร้ายมาก แต่จะจับสัตว์กินได้เมื่อสัตว์นั้นลงไปกินน้ำในสระเท่านั้น ทุกๆวันมันจึงซ่อนตัวอยู่ในน้ำคอยจับสัตว์กินเป็นอาหาร

ต่อมา มีลิงฝูงใหญ่ประมาณแปดหมื่นตัวเดินทางมาถึง พวกมันไม่เคยมาที่นี่มาก่อน หัวหน้าฝูงจึงกำชับกำชาว่า

“พวกเจ้าทุกตัวจงฟัง ธรรมดาในป่าย่อมจะมีต้นไม้มีพิษบ้าง ผลไม้มีพิษบ้าง แม้แต่สระน้ำก็ย่อมจะมีผีเสื้อน้ำหวงแหน ดังนั้นก่อนที่เจ้าจะกินอะไรที่ยังไม่เคยกิน จงมาถามเราก่อน”

“ครับ ลูกพี่ พวกข้าจะจำไว้” ว่าแล้วพวกลิงเหล่านั้นก็แยกย้ายกันไป

พวกลิงเล่นซนกันเพลิน เกิดหิวน้ำขึ้นมาจึงพากันไปที่สระโบกขรณีแห่งนั้น ที่นั่นร่มรื่นกว้างใหญ่ น้ำใสแจ๋ว แต่พวกลิงก็ยังไม่กล้าลงไปดื่มน้ำ นั่งรอหัวหน้าอยู่ที่นั้นเอง 

“พวกเจ้ารออะไรกัน ทำไมไม่ลงไปดื่มน้ำล่ะ” หัวหน้าลิงถามขึ้น

“พวกข้ารอหัวหน้าอยู่ครับ เรายังไม่เคยดื่มน้ำจากที่นี่มาก่อนครับ” ลิงตัวหนึ่งตอบ

“ดีแล้ว พวกเจ้าทำดีมาก ให้ข้าตรวจดูสักเดี๋ยว แล้วค่อยลงไปกินกัน” หัวหน้าลิงกล่าวชมลูกน้อง แล้วเดินตรวจดูรอบๆ สระ

“สระนี้มีผีร้ายอยู่แน่ๆ พวกเราลงไปกินน้ำไม่ได้เสียแล้ว” หัวหน้าลิงตะโกนบอก

“ทำไมละครับ ท่านรู้ได้อย่างไร” ลูกน้องตัวหนึ่งสงสัย

“พวกเจ้าดูสิ มีแต่รอยเท้าสัตว์เดินลง ไม่มีรอยเท้าสัตว์เดินขึ้นมาเลย แสดงว่าลงไปแล้วไม่มีใครได้ขึ้นมา” หัวหน้าลิงคลายข้อสงสัย

“จริงด้วยครับ หัวหน้าเก่งจริงๆ”

ฝ่ายผีเสื้อน้ำเห็นฝูงลิงไม่ยอมลงสระเช่นนั้นแน่ จึงแปลงกายเป็นคนรูปร่างสูง ท้องเหี่ยว หน้าเหลือง มือเท้าแดง เพื่อหลอกลิงให้ตกใจกลัวจะได้หนีกระโดดลงสระ

“พวกเจ้านั่งเฉยอยู่ทำไม ลงไปดื่มน้ำให้ชื่นใจซี” มันร้องถามหัวหน้าลิง

“แกเป็นผีเสื้อน้ำใช่ไหม” หัวหน้าลิงเอ่ยถามหลังจากพิจารณาเจ้าผีเสื้อน้ำปลอม

“ใช่” ผีเสื้อน้ำตอบตามตรง

“ใครก็ตามที่ลงไปในสระของแก แกมีสิทธิ์จับกินได้ใช่ไหม” หัวหน้าลิงถามต่อ

“ถูกต้อง แม้แต่พวกแก ข้าก็มีสิทธิ์จับกิน!!” เจ้าผีเสื้อตวาด

“ฮ่าๆๆๆ เจ้าผีเสื้อน้ำ เจ้าฝันไปเถอะ” หัวหน้าลิงหัวเราะ

“ทำไม พวกแกจะไม่กินน้ำหรือ”

“กินสิ แต่จะไม่ลงไปในสระให้แกจับกินหรอกเพื่อน”

แล้วหัวหน้าลิงก็หันมาสั่งลูกน้องให้ไปตัดต้นอ้อที่อยู่ข้างๆสระมาหนึ่งท่อน จากนั้นหัวหน้าลิงจึงนึกตั้งสัตยาธิษฐานว่า ‘ด้วยผลบุญที่ได้เคยทำมาทั้งหมด ขอให้ต้นอ้อนี้กลวงทะลุตั้งแต่หัวจรดปลาย’ แล้วเป่าที่ท่อนอ้อนั้น

ดังปาฏิหาริย์ ปล้องอ้อลำนั้นกลับกลายเป็นกลวง ด้านในเป็นโพรงตลอด หัวหน้าลิงสั่งให้นำท่อนอ้อมาอีก ทำอย่างนี้อยู่หลายครั้ง เห็นว่าอีกนานกว่าจะครบจำนวนลิง จึงอธิษฐานทีเดียวเลยว่า

“ด้วยความดีที่ข้าพเจ้าได้สั่งสมมานับภพนับชาติไม่ถ้วน ขอให้ไม้อ้อที่เกิดอยู่ริมสระนี้ จงทะลุกลวงปล้องตลอดยอดเถอะ”

พอสิ้นคำอธิษฐาน ไม้อ้อบริเวณนั้นก็ทะลุกลวงปล้องทุกลำทั้งหมด ลิงทุกตัวพากันหักไม้อ้อแล้วนั่งล้อมสระโบกขรณี  ฝูงลิงยื่นไม้อ้อลงไปในสระแล้วดูดน้ำขึ้นมากินจนสำราญใจ เสร้จแล้วก็ปีนป่ายจากไปท่ามกลางผิดหวังของผีเสื้อน้ำ

ข้อคิดจากชาดก : นฬปานชาดก
1. คนฉลาดมีไหวพริบดีย่อมสามารถแก้เหตุการณ์เฉพาะหน้าได้เสมอ
2. การอธิษฐานของพระโพธิสัตว์ที่บำเพ็ญบารมีมายาวนาน มักสำเร็จผลเสมอ
3. เมื่อถึงคราวคับขัน บุญเป็นสิ่งเดียวที่เราจะพึ่งได้

ประชุมชาดก 
ผีเสื้อนํ้าในครั้งนั้น ได้เป็น พระเทวทัต
ฝูงลิงแปดหมื่นในครั้งนั้น ได้เป็น พุทธบริษัท
ส่วนพระยากระบี่ผู้ฉลาดในอุบายในครั้งนั้น ได้เป็น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า

นิทานชาดก นฬปานชาดก