เหตุที่ตรัสชาดก มูสิกชาดก : ทรงปรารภภิกษุผู้หลอกลวงรูปหนึ่ง
ในอดีตกาล เมื่อพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชสมบัติในนครพาราณสี
มีหนูใหญ่ตัวหนึ่งอาศัยอยู่ในป่ากับลูกน้องบริวารหนูอีกหลายตัว ในครั้งนั้นมีสุนัขจิ้งจอกตัวหนึ่งเข้ามาหากินในป่านั้น ได้เห็นหนูฝูงใหญ่ ก็คิดวางแผนจะกินหนูพวกนี้ มันจึงทำทีเป็นยืนขาเดียว แหงนหน้าจ้องดวงอาทิตย์อ้าปากกินลมอยู่ใกล้ๆบริเวณนั้น
เมื่อหัวหน้าหนูมาเห็นเข้าใจว่าเจ้าจิ้งจอกตัวนี้เป็นผู้มีศีล จึงเข้าไปถามว่า
“ท่านชื่ออะไร”
“เราชื่อธรรมมิกะ ที่แปลว่าผู้ตั้งอยู่ในธรรม” จิ้งจอกตอบพร้อมกับแปลให้เสร็จสรรพ
“ทำไมท่านยืนขาเดียวอย่างนั้นล่ะ” เจ้าหนูถามต่อ
“ถ้าเรายืนทั้งสี่ขา แผ่นดินนี้จะรับน้ำหนักเราไม่ไหวแน่ มีหวังถล่ม เราสงสารสัตว์จำนวนมากเดี๋ยวพวกมันจะตายเสีย เราจึงต้องพยายามยืนขาเดียวอยู่อย่างนี้”
“แล้วทำไมท่านต้องอ้าปากตลอดเวลา” เจ้าหนูยังสงสัย
“เพราะเราไม่กินอย่างอื่นนอกจากลม”
“แล้วทำไมท่านต้องจ้องมองดวงอาทิตย์ด้วยล่ะ”
“ก็เพราะว่าเราตั้งใจจะไหว้พระอาทิตย์เทพแห่งแสงสว่างยังไงล่ะ”
เจ้าหนูได้ฟังดังนั้นก็มั่นใจว่าจิ้งจอกตัวนี้ต้องเป็นผู้ทรงศีลเป็นแน่ จึงแสดงความเคารพและนับแต่นั้นก็ได้พาบริวารไปหาสุนัขจิ้งจอกเพื่อคารวะทุกเช้าเย็น
ฝ่ายสุนัขจิ้งจอกแสนกล เมื่อได้โอกาสก็จับหนูท้ายแถวกินครั้งละตัวอยู่เสมอ จนกระทั่งจำนวนหนูลดน้อยลงอย่างเห็นได้ชัด พวกหนูจึงไปรายงานให้หัวหน้าทราบ
เมื่อได้รับรายงานดังนั้น หัวหน้าหนูจึงระแวงสงสัยสุนัขจิ้งจอกขึ้นทันที และเพื่อพิสูจน์ให้รู้แน่ชัด เมื่อพาพรรคพวกไปคารวะจิ้งจอกเสร็จแล้ว ขากลับมันได้ให้พวกลูกน้องออกเดินหน้าไปก่อน ส่วนตัวเองเดินตามหลัง
สุนัขจิ้งจอกได้ไล่ตะครุบหนูตัวสุดท้ายไว้อย่างที่เคย เมื่อหัวหน้าหนูถูกจับจึงหันไปตวาดจิ้งจอก
“เฮ้ย! อ้ายจอก เอ็งช่างชั่วช้าเลยทรามซะจริง แกล้งเอาธรรมะมาบังหน้า แล้วหลอกกินพวกข้าเสียหมด”
ว่าแล้วก็กระโดดเข้ากัดคอสุนัขจิ้งจอกจนมันตาย แล้วเรียกฝูงหนูกลับมากัดกินเนื้อของมันอย่างเอร็ดอร่อย
นับแต่นั้น บรรดาหนูทั้งหลายก็อยู่กันอย่างสบายปราศจากอันตรายเบียดเบียนโดยทั่วกัน
ข้อคิดจากนิทานชาดก : มูสิกชาดก
1.คนลวงโลกมักใช้ธรรมะมาบังหน้า หลอกผู้อื่นให้ตายใจ แล้วจะได้สิ่งที่ตนต้องการเสมอ
2.บางคนทำตนเป็นผู้ทรงศีล แต่รักษาศีลไม่ได้เลยสักข้อ
ประชุมชาดก
สุนัขจิ้งจอก ได้เกิดเป็น ภิกษุลวงโลก
พญาหนู ได้เกิดเป็น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า
